Τι είναι η «Συνθήκη της Λισσαβόνας»;

Τι είναι η «Συνθήκη της Λισσαβόνας»;

Η «Συνθήκη της Λισαβόνας», που υπογράφτηκε στις 13 Δεκέμβρη του 2007 στη σύνοδο κορυφής της πορτογαλικής πρωτεύουσας, στην οποία συμμετείχαν οι πολιτικοί αρχηγοί και οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών - μελών, είναι η παραλλαγή του «Ευρωσυντάγματος» που απέρριψαν οι λαοί της Ολλανδίας και της Γαλλίας. Ονομάστηκε «Συνθήκη» με μικρές παραλλαγές, για να αποφευχθεί ο «σκόπελος» των δημοψηφισμάτων. Αποτελεί ένα ακόμη αντιδραστικό κείμενο κατοχύρωσης και επέκτασης όλων των αντιδραστικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με βάση αυτή τη «Συνθήκη» εκχωρούνται στην ΕΕ κυριαρχικά δικαιώματα, κατοχυρώνει ως ιερή και απαραβίαστη την καπιταλιστική ιδιοκτησία, ενώ χτυπά τις όποιες λαϊκές ελευθερίες στην αστική δημοκρατία, τα κοινωνικά δικαιώματα, προάγει τη στρατιωτικοποίηση και το δόγμα προληπτικού πολέμου.

Η εφαρμογή της «Συνθήκης» σκόνταψε στο «Οχι» του ιρλανδικού λαού στο δημοψήφισμα (είναι κατοχυρωμένο στην Ιρλανδία και για τις Συνθήκες) και γι' αυτό ψάχνουν φόρμουλα ώστε να κάμψουν την αντίθεσή του, προκειμένου να ισχύσει, αφού οι άλλες χώρες την επικυρώνουν απ' τα Κοινοβούλιά τους. Στη χώρα μας η συνθήκη έχει ψηφιστεί από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ το 2008. Η «Συνθήκη» βασίζεται και προεκτείνει όλες τις βασικές πολιτικές της ΕΕ (όπως τις λεγόμενες «τέσσερις ελευθερίες») που ψηφίστηκαν απ' την ίδρυσή της, απ' τη συνθήκη του Μάαστριχτ ακόμη, την οποία, εκτός από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, ψήφισε και ο ΣΥΝ.

Η «Συνθήκη» κατοχυρώνει και ενδυναμώνει τους θεσμούς και μηχανισμούς καταστολής, όπως η Ευρωπόλ, η ΕUROJUST, οι ομάδες ταχείας επέμβασης στα σύνορα, ο FRONTEX, ενώ δημιουργεί και νέους, όπως η ευρωπαϊκή εισαγγελία. Διατηρεί την πρόβλεψη του «Ευρωσυντάγματος» για δημιουργία μόνιμης επιτροπής για την επιχειρησιακή συνεργασία σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας. Κατοχυρώνει τις αντιμεταναστευτικές και ξενοφοβικές πολιτικές της Ευρωένωσης, επιβεβαιώνει το χαρακτηρισμό «Ευρώπη - φρούριο» απέναντι στους φτωχούς και κατατρεγμένους από την εκμετάλλευση και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις μετανάστες. Κατοχυρώνει και επεκτείνει τις πολιτικές φακελώματος, συγκέντρωσης και παράδοσης σε χώρες και αρχές εκτός της Ενωσης (π.χ. ΗΠΑ, CIA) ακόμη και ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων (πολιτικές - φιλοσοφικές πεποιθήσεις, συνδικαλιστική δράση κλπ.), καταργώντας την οποιαδήποτε στοιχειώδη, διακηρυκτικού περιεχομένου προστασία, όταν πρόκειται για πληροφορίες που αφορούν την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ).

Εντείνεται η στρατιωτικοποίηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης εντός του πλαισίου του NATO και σε συντονισμό με τις ΗΠΑ, προωθείται η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, το κυνήγι των εξοπλισμών και η στρατιωτικοποίηση των διεθνών σχέσεων, μέσα από την αποδοχή του δόγματος περί «προληπτικού» πολέμου, στο όνομα της αντιμετώπισης της «τρομοκρατίας». Ανοίγει δρόμο καταστρατήγησης του δικαιώματος στην απεργία. Κατοχυρώνεται το λοκ-άουτ (εργοδοτική ανταπεργία), ενώ υπάρχει κατοχύρωση της «επιχειρηματικής ελευθερίας». Στο άρθρο ΙΙ-48 της Χάρτας υπάρχει υποκριτική κατοχύρωση τεκμηρίου αθωότητας, το οποίο έχει πληγεί σοβαρά με τις Συνθήκες Σένγκεν, Ευρωπόλ. Γενικότερα, είναι ελλιπής η κατοχύρωση ατομικών, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων σε σχέση ακόμη και με το Ελληνικό Σύνταγμα.

Με τη «Συνθήκη» εκχωρούνται περισσότερα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών - μελών, με την αύξηση των τομέων για τους οποίους θα είναι αρμόδια η Ενωση (π.χ. δικαστική συνεργασία σε ποινικές και αστικές υποθέσεις κ.ά.). Η κατάργηση του βέτο και της αρχής της ομοφωνίας στα θέματα αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, που θα αρχίσει να εφαρμόζεται το 2014 και θα ολοκληρωθεί το 2017, είναι ένα ακόμη σοβαρό βήμα στην κατεύθυνση της έντασης των πολιτικών καταστολής και περιορισμού βασικών δημοκρατικών ελευθεριών και κατακτήσεων των λαών της Ενωσης.